Zakon o isključenju Kineza

The San Francisco Call – 20. novembar 1901, Konvencija o isključenju Kineza

Zakon o isključenju Kineza iz 1882. godine, bio je prvi veliki federalni zakon SAD o izričitoj obustavi imigracije za određenu nacionalnost. Prema ovom Zakonu, zabranjen je ulazak u zemlju svim kineskim „kvalifikovanim i nekvalifikovanim radnicima“. Naknadnim izmenama i dopunama Zakona i oni kineski radnici koji su privremeno napustili SAD sprečeni su da se vrate.¹

Usvajanje ovog Zakona sledilo je godinama rasne netrpeljivosti i antiimigrantske agitacije belih Amerikanaca, a njime je postavljen pravni temelj za kasnija ograničenja protiv imigracije drugih nacionalnosti.

Kineski radnici su počeli da pristižu u SAD tokom 1850-tih. Radili su neke od najtežih poslova koji su bili u ponudi na američkom zapadu – u rudnicima zlata, na prugama i u fabrikama – za tako niske plate koje američki radnici većinom nisu prihvatali. U ranim fazama zlatne groznice, dok je površinskog zlata bilo u izobilju, Kinezi su tolerisani, iako nisu dobro primljeni. Kako je zlato postalo oskudnije a konkurencija veća, neprijateljstvo prema Kinezima i drugim „strancima“ se povećavalo. Nakon što su nasilno isterani iz rudnika, većina Kineza naselila se u enklavama u gradovima, uglavnom u San Francisku, gde su opet radili najmanje plaćene poslove.²

Sa privredom u padu posle građanskog rata 1870-ih godina, animozitet prema Kinezima dodatno su podupirali radnički lider Denis Kirni i njegova Partija radnih ljudi, kao i guverner Kalifornije Džon Bigler, obojica kriveći kineske imigrante za niske plate. Godine 1882, senator iz Kalifornije, Džon F. Miler, uspeo je da progura ovaj rasizam, ogorčenje i strah u nacionalno zakonodavstvo.  Zakon o isključenja Kineza usvojen je na 10 godina, a Miler je dodao da „nijedan državni sud ili sud Sjedinjenih Američkih Država neće priznati državljanstvo Kinezima“.³

Politička karikatura iz 1882. godine, koja prikazuje Kineza kojem je zabranjen ulazak kroz „Zlatnu kapiju slobode“. Na posteru piše: „Moramo podvući crtu negde, znate.“

U govoru od 28. februara, Miler je rekao Senatu: „Istorijska je činjenica da gde god Kinezi dođu, oni uvek donose svoje navike, metode i civilizaciju sa sobom; i istorija ne beleži nijedan suprotan primer. Oni uvek i svuda ostaju Kinezi; isti i nepromenjivi. Ako bi mogli da se podignu na nivo slobodnog Amerikanca, da usvoje i prihvate američku civilizaciju, slučaj bi bio lakši; ali to je neizvodljivo. Četrdeset vekova kineskog života napravilo je od Kineza ono što je on danas. Beskrajno dugo bi trajalo da postane sličan Anglosaksoncu.“⁴

Zakon o isključenju Kineza ratifikovan je od strane Kongresa i potpisan od strane predsednika Čestera A. Artura 6. maja 1882. godine, a prvobitno je važio 10 godina. Zatim je, 1892. godine, produžen za još 10 godina usvajanjem Giri zakona (nazvanog po kongresmenu Tomasu Giriju), da bi 1902. usledilo još jedno produženje, koje je 1904. godine pretvoreno u „neograničeno“. Zakon o imigraciji iz 1924. dodatno je proširio ograničenja i na druge azijske grupe imigranata. Usled ovih restrikcija, kineski imigranti bili su prisiljeni da žive odvojeni od svojih porodica, ali i da se dodatno izoluju od ostatka američkog društva, izgrađujući etničke enklave u kojima su mogli slobodnije da žive. Tako su nastale famozne Kineske četvrti u SAD.⁵

Zakon o isključenju Kineza ostao je na snazi do 1943. godine, kada je ukinut Magnuson zakonom (nazvanom po senatoru Vorenu Magnusonu), nakon savezništva dve zemlje u borbi protiv Japana tokom Drugog svetskog rata.⁶

*Bonus info: Ubrzo posle usvajanja Zakona o isključenju Kineza u SAD, Kanada usvaja 1885. godine Zakon o kineskoj imigraciji, čime se nameće veliki porez svakom kineskom državljaninu koji želi da uđe u Kanadu, a 1923. usvaja identičan Zakon o kineskoj imigraciji kao i SAD.⁷

1.  https://www.britannica.com/topic/Chinese-Exclusion-Act  ↩

2.  https://www.nytimes.com/2017/03/17/insider/chinese-exclusion-act-travel-ban.html?_r=2&referer  ↩

3.  http://historymatters.gmu.edu/d/5046/%7C  ↩

4.  http://pluralism.org/document/1882-chinese-exclusion-act-congressional-debate-senator-john-franklin-miller-of-california/  ↩

5.  https://web.archive.org/web/20070328223654/http://www.usnews.com/usnews/documents/docpages/document_page47.htm  ↩

6.  http://www.presidency.ucsb.edu/ws/?pid=16354  ↩

7.  http://www.library.ubc.ca/chineseinbc/exclusion.html  ↩